Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) iş birliğinde düzenlenen Türkiye-Türkmenistan İş Forumu; Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun katılımlarıyla TOBB İkiz Kuleler’de gerçekleştirildi.
Türkiye-Türkmenistan arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerini artırmayı amaçlayan iş forumu ve ikili görüşmelerde; kamu kurum ve kuruluşları ile farklı sektörlerde faaliyet gösteren iş insanları bir araya geldi.
YILMAZ: “GÜÇLÜ BİR İŞ BİRLİĞİ YAPMAMIZ LAZIM”
Forumda konuşan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, müteahhitlik sektöründe yeni bazı fırsat ve projeler bulunduğuna dikkati çekerek, ticaretle birlikte yatırımların da karşılıklı teşviki ve kolaylaştırılması gerektiğini vurgulayarak, “Daha fazla Türkmen firmasını Türkiye’de görmekten büyük memnuniyet duyarız. Aynı şekilde Türkiye’den de Türkmenistan’a yarım milyar dolara yaklaşan bir yatırım var. Bunun da artarak tabii ki devam etmesini temenni ediyoruz. Yine çok önemli bir alan enerji konusu. Enerji her zaman stratejik bir konu ama son dönemlerde özellikle jeopolitik, ekonomik gelişmelerle daha da önemli hale gelmiş durumda. Bu anlamda bu stratejik sektörde Türkmenistan doğal gazı ve elektriğinin küresel piyasalara arzında da mutlaka iş birliği yapmamız gerekiyor. Bir taraftan Türkiye-Türkmenistan, diğer taraftan Azerbaycan’ın da dahil olduğu üçlü iş birliği programlarıyla mutlaka enerji alanında çok daha güçlü bir iş birliği yapmamız lazım. Bu çerçevede Hazar Denizi’ndeki dostluk sahasına özel bir önem atfettiğimizin de altını çizmek isterim.” ifadelerini kullandı.
VİZELERİN KALDIRILMASI
Yılmaz, ulaşım konusunda, ticaret anlaşmalarından kapıların iyileştirilmesine, taşımacılıktaki sistemlerin standartlaştırılıp uyumlaştırılmasına kadar birçok başlık bulunduğunu anlatarak, “Bu noktada karayolu geçiş ücretlerinin ortadan kaldırılması veya düşürülmesi çok kıymetli. Yine vizeler konusu bu ticarette, ulaştırmada çok kıymetli. Vizelerin kaldırılması veya en azından iş dünyasının daha uzun süreli vize imkanlarına kavuşmasını da yine bu ilişkileri geliştirmede çok önemli, çok faydalı bulacağını belirtmek istiyorum.” ifadelerini kullandı.
TÜRK İHRAÇ ÜRÜNLERİ FUARI
Yılmaz, Türkmenistan’da 6-8 Aralık’ta Türk İhraç Ürünleri Fuarı’nın gerçekleşeceğini bildirerek, iş dünyasının fuara yoğun ilgi göstermesini beklediklerini belirtti. Yılmaz, “İnşallah ben de resmi heyetle birlikte orada olacağım. Bir taraftan devletler arası görüşmelerle bir taraftan da özel sektörler arası görüşmelerle, bu imkânı hep birlikte değerlendirip ticaret potansiyelimizi, yatırımlarımızı ve diğer konulardaki iş birliklerimizi çok daha üst düzeye çıkaracağımıza yürekten inanıyorum.” dedi.
BERDİMUHAMEDOV: “BİLİM VE TEKNOLOJİNİN ÖNEMİ ARTIYOR”
Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov, bilim ve teknolojinin öneminin artmakta olduğunu belirten Berdimuhamedov, “Bu bağlamda ülkelerimizin yeni taleplere uygun olarak gelişmesi ve zamana ayak uydurmaya devam etmesi önemlidir.” dedi.
TEKNOLOJİ ALANINDA İŞ BİRLİĞİ
Berdimuhamedov, teknoloji alanında iş birliğini geliştirmeyi önererek, “Bu çerçevede iki ülkenin bilişim ve haberleşme teknolojileri alanında ihtisaslaşmış şirketleri arasında iş birliğinin tesis edilmesinin gerekli olduğunu düşünüyorum. Türkmen tarafının bu yönde ortak faaliyetler yürütmeye hazır olduğunu belirtiyorum.” ifadelerini kullandı.
TİCARİ VE EKONOMİK İLİŞKİLER
“Türkmen tarafı, Türkiye ile ticari ve ekonomik ilişkileri nitelik bakımından yeni düzeye çıkarmayı amaçlıyor.” diyen Berdimuhamedov, iki taraf için de uygun olması durumunda teklifleri duymaya açık olduklarını söyledi. Berdimuhamedov, iş birliği görüşmelerinin 6-8 Aralık’ta Türkmenistan’da organize edilecek Türk İhraç Ürünleri Sergisi çerçevesinde sürdürülebileceğini ifade ederek, bir sonraki Türkiye-Türkmenistan İş Forumu’nun Aşkabat’ta düzenlenmesini önerdi.
KACIR: “TÜRKMENİSTAN’DAKİ TÜRK YATIRIMLARININ SAYISININ ARTMASINI HEDEFLİYORUZ”
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, taraflar arasındaki ticaret hacminin 2022’de gerçekleşen 2,1 milyar dolar seviyesinden 5 milyar dolara en kısa sürede çıkmasını ve Türkmenistan’daki Türk yatırımlarının sayısının artmasını hedeflediklerini söyledi. Türk müteahhitlerin en fazla iş yaptığı ülkelerden birinin Türkmenistan olduğunu anlatan Kacır, Türk inşaat şirketlerinin bu zamana kadar Türkmenistan’da üstlendiği projelerin değerinin 50 milyar doları aştığını bildirdi.
YATIRIMCIYA DAVET
Türk firmaların Türkmenistan’da, birçok sanayi tesisi dahil olmak üzere, 1000’den fazla projede sorumluluk üstlendiğini ifade eden Kacır, “Yatırımcılarımız, Türkmenistan’ın önemli fırsatlar içeren büyüyen bir pazar olduğunun farkında. 1992’de imzalanan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması’nın yenilenmesi, devlet başkanlarımızın 5 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine ulaşabilmek için önemli bir adım olacak. Ortak tarihi, dili, dini ve kültürü paylaştığımız Türkmen dostlarımızı Türkiye’ye daha fazla yatırım yapmaya, ülkemizin sunduğu fırsatlardan istifade etmeye davet ediyoruz.” ifadelerini kullandı.
TEKNOLOJİ VE İNOVASYON
Kacır, “Yeşil projelerde de Türkmen dostlarımızla somut iş birliklerimizi artırmaya hazırız. Dost ve kardeş ülkelerle teknoloji ve inovasyon alanında iş birliklerine imza atıyoruz. Bilişim Vadisi’nin kurduğu ve İstanbul’dan Bakü’ye uzanan mega teknoloji koridoruna, kardeş ülkemiz Türkmenistan’ın da dahil olmasını isteriz. İki ülkenin kalkınmasına hizmet edecek her türlü iş birliğinde var olmaya hazırız.” dedi.
KOSGEB İLE TÜRKMENİSTAN ARASINDA EYLEM PLANI
KOSGEB ile “Türkmenistan Sanayiciler ve Girişimciler Birliği” arasında, “KOBİ’ler Alanında İşbirliğinin Geliştirilmesine ilişkin Eylem Planı”nı imzalayacaklarını bildiren Kacır, bu anlaşmalar doğrultusunda, yeni iş fikirlerinin ve projelerin somutlaşması ve hayata geçmesi için gayret göstereceklerini dile getirdi.
ORTAK YATIRIM ANLAŞMALARI
Kacır, iki ülke arasındaki her somut iş birliğinin, Türk dünyasını birbirlerine yakınlaştıran değerli bir adım olduğunu vurgulayarak, “Birlikte kurduğumuz her fabrika, her altyapı, her bina; kardeşliğimizi perçinleyen projelerdir. Aralıkta Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın eş başkanlığında gerçekleşecek Ekonomik Konsey Toplantısı’na kadar çok sıkı hazırlık yapacağız ve tarihi ortak yatırım anlaşmalarına birlikte imza atacağız.” ifadelerini kullandı.
HİSARCIKLIOĞLU: “GİRİŞİM GRUPLARIMIZIN SAYILARINI ARTIRMALIYIZ”
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, heyetle gelen Türkmen firmalarının da artık sanayi üretimi dahil büyük ölçeklerde Türkiye’ye yatırım yapmalarını istediklerini dile getirerek, “Bundan sonra da şirketlerimizin, Türkmenistanlı şirketlerle birlikte üçüncü ülkelerde de iş yapmalarını hedeflememiz gereklidir. Bunu yapan girişim gruplarımız var, sayılarını daha da artırmamız gerekli.” diye konuştu.
